22 Σεπ 2018

Γλώσσες

Το κλάμα και το γέλιο είναι οι γλώσσες που μιλά η ψυχή στην πλημμυρίδα της. Πλέον ζούμε συνεχώς στην άμπωτη, όπου η γη της καρδιάς μας γίνεται άνυδρη και ξεραίνεται στον ήλιο. Όσο η γλώσσα μας περιορίζεται, τόσο η ψυχή διχάζεται και ασφυκτιά. Τόσο η επικοινωνία εκφυλίζεται σε ανούσιες συναναστροφές, χωρίς ουσία, χωρίς νόημα, χωρίς αγάπη.

Στο βωμό της ηλεκτρονικής "κοινωνικής" αλληλεπίδρασης ο άνθρωποι παριχαρακώνονται, ενώ ξαναζωγραφίζουν τον εαυτό τους με τα χρώματα που επιτάσσει το μέσο: επιτυχία, ευτυχία, αειφορία. Πολεμήσαμε χρόνια την ισοπέδωση ολοκληρωτικών πολιτικών κινημάτων και ιδεολογιών, για να θεσπίσουμε τη νέα, καταδική μας ολοκληρωτική σκηνή. Σε αυτό το νέο θέατρο, η γλώσσα μας - του κάθε ανθρώπου η γλώσσα και η έκφραση - πιέζεται να ταυτιστεί με τη γλώσσα των πολλών. Εκδύεται την ποικιλία και άγεται και φέρεται από πολιτικάντηδες της νέας τεχνολογίας - τους επηρεαστές (influencers) - και την πίεση των ομοτίμων, μέσα από την ολοκληρωτική "δημοκρατία" των likes. Οι τεχνολογικοί μηχανισμοί αναδεικνούν αυτά που αρέσουν στους πολλούς και αυτά που προωθούνται χρηματικά, εν είδει διαφήμισης. Και η γλώσσα που φαίνεται να μιλούν οι άνθρωποι περιορίζεται σε λίγες, φτωχές νοήματος, λέξεις.

Η γλώσσα δεν είναι μόνο μέσο έκφρασης: είναι πηγή ευκαιριών και κινδύνων. Συλλογική μνήμη, βαθιά χαραγμένη στο επικοινωνούμενο. Είναι συναίσθημα και πράγμα που μεταλαμπαδεύεται και γεννά αγάπη και χαρά, ή δύναμη και πλούτο, ή πόνο και φτώχια, ή ψέμα και πίκρα. Είναι απεικόνιση λογισμών και κουβαλητής ονείρων.  Είναι αγώνας και αγωνία για συμφωνία, ομοφωνία, παραφωνία ή επιβολή.

Η γλώσσα είναι ο καρβουνιάρης του καραβιού της ζωής. Με τα σύμβολα, τα νοήματα και τα κατανοούμενα τροφοδοτεί το καμίνι με τις δυνητικές πράξεις. Οι λέξεις που μας συντροφεύουν κάθε μέρα, ανάβουν πόθους και φωτιές για το καλό ή το κακό, το ουσιώδες ή το κενό, το γνώριμο ή το ξένο. Τι κουβαλάει η λέξη καλοκαίρι και τι η λέξη summer; Τι κουβαλάει το μεράκι, η λεβεντιά, ο καημός, η θυσία για κάθε λαό, κάθε τόπο, κάθε άνθρωπο; Τι η επιτυχία, η ευτυχία, η φυλακή, η ψυχή, το πνεύμα, η αγάπη; Πώς θα πορευόμασταν αν στο λεξιλόγιό μας δεν υπήρχε ο έρωτας και η ελπίδα;

Στις υπαρξιακές ρωγμές της νόησης, η γλώσσα πολεμά χιλιάδες χρόνια τώρα να φτιάξει γέφυρες και να γεμίσει τα κενά. Τι συμβαίνει όταν σταματούμε να μιλάμε με θέρμη για την αρετή, για ταπείνωση, για ομορφιά, για αγάπη; Τι συμβαίνει όταν οι λέξεις μας εκφυλίζονται και η αρετή δεν κουβαλά χαρά, η ταπείνωση δε φέρει ευτυχία, η ομορφιά δε παραπέμπει σε γαλήνη και η αγάπη δε συνδέεται με την αυτοπροσφορά;

Και γλώσσα δεν είναι μόνο η ομιλούμενη. Είναι και η γλώσσα των ματιών και της αφής. Η γλώσσα της καρδιάς της μάνας και της ζεστασιάς του σώματος. Είναι η γλώσσα της οικογένειας, της ομάδας, του πλήθους. Είναι η γλώσσα των πατέρων, η γλώσσα των αδελφών και των συμπολεμιστών. Η γλώσσα της γενιάς. Η γλώσσα της προσφυγιάς και της εξορίας, υπογραμμισμένη στα πρόσωπα και στα σώματα. Η γλώσσα της γιορτής και του πλησιάσματος, του τραγουδιού και της φιλικής συζήτησης κάτω από ένα τρανό φεγγάρι, στον ίσκιο ένος δέντρου ή στην ακροθαλασσιά. Γλώσσες της ζωής που διασταυρώνονται και γεννοβολούν νέες λέξεις, νέες έννοιες, νέα σημαίνοντα και σημαινόμενα. Νέα ζωή.

Και σε αυτές τις ζωντανές, βιωματικές γλώσσες έρχονται να προστεθούν οι γλώσσες της γνώσης και την επινόησης, όχι ως ξένες αλλά ως αδελφές. Η γλώσσα της τεχνικής, της φιλοσοφίας. Η γλώσσα της ζωγραφιάς και της μουσικής και της αρχιτεκτονικής.

Και γλώσσες δεν είναι μόνο αυτές. Είναι κι οι γλώσσες της φύσης, πολλαπλές και πολύχρωμες. Μιλάει η θάλασσα, μιλούν τα χώματα και τα φυτά, τα λουλούδια και τα ζώα, οι εποχές και οι χρόνοι. Κι όλα δένονται με τον άθρωπο, το ακοίμητο θεριό, και τον συνδιαμορφώνουν και τον μπολιάζουν και τον γλυκαίνουν ή τον αγριεύουν, τον καλούν ή τον αποδιώχνουν.

Γλώσσα, τέλεια και τελική, είναι και η γλυκιά σιωπή της βαθιάς, θεϊκής αγάπης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλώ αποφύγετε περιεχόμενο υβριστικό ή ανούσια προκλητικό. Είναι θέμα αμοιβαίας προσπάθειας να διατηρηθεί αυτός ο ιστοτόπος ως ένας ιστοτόπος με σεβασμό στη γνώμη, με καλή πρόθεση και συνεργατικότητα.