Διεκδικώντας

Αυτό το βήμα του ιστολογίου προσπαθώ να το χρησιμοποιώ με φειδώ και προσοχή. Προσπαθώ να γίνεται η γραφή μου το δάκτυλο που θα υποδείξει με τον ενθουσιασμό του νεογνού τα θαύματα της ζωής. Σήμερα όμως θέλω, και χρειάζομαι, να μοιραστώ σκέψεις για διεκδικήσεις και αγώνες. Να μιλήσω για το πώς φτάνουμε από ανάγκη να γινόμαστε αγωνιστές και για το πώς υπάρχουν άνθρωποι που, με την πρόφαση του αγώνα, προωθούν τα προσωπικά τους συμφέροντα.

Έχω τη χαρά και την τύχη να βρίσκομαι σε μία Ελλάδα που μελετάει την όψη της στον καθρέφτη, μετά από χρόνια άρνησης, τελματώδους αυταρέσκειας και δυσαρέσκειας. Δε θα κρίνω τους λόγους που την ανάγκασαν να το κάνει, γιατί θεωρώ ότι ακόμη και λάθος αφορμές μπορούν να οδηγήσουν σε προσωπικό κέρδος. Έτσι κι εδώ, ψέματα, πομφόλυγες (κατά κόσμον φούσκες) και μακρο-οικονομικά συμφέροντα μας έκαναν να καταλάβουμε ότι η ανηθικότητα βλάπτει σοβαρά τους πάντες: συμμετέχοντες και παριστάμενους.

Από τα γεγονότα και τους ισχυρισμούς που φροντίζουν να φθάνουν κάθε μέρα στην πόρτα της αντίληψής μας και να μας γεμίζουν αβεβαιότητα, γεννήθηκε η ανάγκη για μάχη και αντίδραση σε ό,τι θεωρούσαμε άδικο. Ήταν η ίδια τάση που μέχρι τώρα (ακόμη και τώρα) χαρακτηρίζαμε γραφικότητα. Και ύστερα καταλάβαμε γιατί πρέπει να αγωνίζεσαι, με το δικό σου τρόπο, όταν αδικείσαι. Και ύστερα καταλάβαμε (αλήθεια, καταλάβαμε;) γιατί πρέπει να χρησιμοποιείς τα θεσμικά όργανα προστασίας σου, στο σύστημα που διαβιώνεις.

Σε έναν συρφετό παραβιάσεων δικαιωμάτων και την εσωτερική ανασφάλεια που αυτός προκαλεί, οι άνθρωποι φάνηκαν να κερδίζουν πάλι μία μαχητικότητα που είχε ατονίσει. Σύντομα, όσο και άλλοι άνθρωποι θα πιέζονται, η μαχητικότητα αυτή θα γίνει ανάγκη, από επιλογή.

Τότε, ο βασικός αντίπαλος του μαχόμενου είναι ο αποπροσανατολισμός.
Ο αγώνας για διασφάλιση του κράτους προνοίας, αντικαθίσταται ή υπονομεύεται από διεκδικήσεις μεμονωμένων κοινωνικών ομάδων. Οι πολίτες δέχονται (και ανέχονται) μερική ενημέρωση και η εικόνα του προβλήματος γίνεται επαρκώς θαμπή, ώστε να μειώσει την δυνατότητα αντίδρασης. Εκπρόσωποι κλάδων βγαίνουν κραυγάζοντας (άλλοτε δίκαια και άλλοτε άδικα) για τα δίκαιά τους. Πολλές φορές όμως τα διεκδικούμενα δεν είναι δίκαια. Είναι απλώς κεκτημένα που υπονομεύουν την ισονομία και τη δικαιοσύνη, ή είναι απλώς η αισχροκέρδεια που δε θέλει να περιοριστεί.

Παραθέτω εδώ μερικές συμβουλές, που θεωρώ ότι διευκολύνουν να αποφύγουμε την ανάμειξη των δικαίων και των αδίκων. Οι συμβουλές αυτές δεν έχουν σκοπό να διαψεύσουν τα λεγόμενα κάποιων ανθρώπων, αλλά να δώσουν μερικές εύκολες ερωτήσεις που μπορούν να τεθούν, ώστε να μην σκιάζεται η αλήθεια από εντυπώσεις.

Όταν κάποιος μιλάει για κρίση στον κλάδο του και αναφέρεται σε ποσοστιαία μείωση τζίρου, δε μας προσδιορίζει ποιός ήταν ο τζίρος πριν και αν, παρά τη μείωση, διατηρεί κερδοφορία ο κλάδος. Επίσης, δε μας λέει τίποτε για το αν τα τελευταία χρόνια αισχροκερδούσε εις βάρος των συμπολιτών του.

Όταν οι επιχειρηματίες μιλούν για απολύσεις λόγω μείωσης κέρδους, δεν προσδιορίζουν γιατί τα κέρδη των προηγουμένων ετών (εφόσον υπήρχαν) δεν χρησιμοποιούνται για να διασφαλίσουν τους εργαζόμενους. Επίσης, δεν προσδιορίζουν αν μείωση κέρδους σημαίνει έλλειμμα.

Όταν οι τράπεζες μιλούν για υποστήριξη από το κράτος, εν μέσω κεφαλαιοκρατίας, δεν περιγράφουν γιατί πρέπει να είναι οι μόνες επιχειρήσεις που τις προστατεύει το κράτος από κλείσιμο, χρεώνοντας τους πολίτες.
Τέλος, κλάδοι που ζητούν να "ανοίξουν οι κάνουλες" των δανείων αδιαφορούν πλήρως για το ότι αυτά τα δάνεια είναι τα ίδια που συντρίβουν οικονομικά οικογένειες και επιχειρηματίες.

Όταν ένας κλάδος, ένας οργανισμός ή ένας άνθρωπος δηλώνει ότι αρνείται να υπόκειται στον ίδιο φορολογικό έλεγχο που υπόκειται όλη η υπόλοιπη κοινωνία και το θεωρεί κεκτημένο, δηλώνει ευθαρσώς ότι θέλει να συνεχίσει να παρανομεί εις βάρος των υπολοίπων. Αυτή η πρακτική καταστρατηγεί την ισονομία και δείχνει πόσο εύκολο είναι συντεχνίες και ομάδες που μπορούν να ασκήσουν πολιτική πίεση, μπορούν να καταστήσουν "δικαίωμα" την ολιγαρχία και την μεροληψία του νόμου.

Όλες οι "αγωνιστικές" ανακοινώσεις που καθημερινά προβάλλονται στα μέσα ενημέρωσης, χωρίς να δίνουν την πλήρη εικόνα της πραγματικότητας, δημιουργούν εντυπώσεις. Και μέσα σε αυτό τον κυκεώνα των πληροφοριών, ο αγώνας για τα δικαιώματα εκφυλίζεται στον αγώνα της συντεχνιακής επικράτησης. Στο χέρι μας είναι να ζητάμε παραπάνω, μαθαίνοντάς τα από πρώτο χέρι, ρωτώντας και αναζητώντας. Τότε και μόνο τότε η διάκρισή μας θα καταφέρει να δει την ηθική πίσω από την οικονομική κρίση. Τότε και μόνο τότε θα είναι οι αγώνες, αγώνες κοινωνικοί και ανθρωπιστικοί. Τότε και μόνο τότε, θα μπορούμε να επιλέξουμε ποιοί αγώνες γίνονται για να θολώσουν και ποιοί για να καθαρίσουν το κοινωνικό τοπίο.